หากพูดถึงพืช หรือสมุนไพรจากธรรมชาติที่สามารถนำมาใช้กำจัดแมลงหรือยุงได้นั้น เชื่อว่าหลายๆ คนคงนึกถึงพืชสมุนไพรท้องถิ่นที่ขึ้นอยู่ตามริมรั้วบ้าน ซึ่งใช้ใบเป็นตัวกำจัดแมลงกันอย่างแน่นอน แต่น้อยคนนักที่จะรู้ว่า ดอกไม้ที่ชอบอากาศหนาวเย็นต้นเล็กๆ บางชนิดที่ดูภายนอกสวยงามน่าสัมผัส อย่าง “ดอกไพรีทรัม” ก็สามารถนำมาสกัดเป็นสารกำจัดแมลงและสามารถจัดการกับเจ้าแมลงร้ายได้อย่างอยู่หมัดเช่นกัน
ดอกไพรีทรัมเป็นดอกไม้ในสกุล Chrysanthemumซึ่งมีต้นกำเนิดจากเขาชายฝั่งทะเลอะเดรียติก ในประเทศโครเอเชีย และประเทศบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาดอกไพรีทรัมเป็นดอกไม้ทรงพุ่มเตี้ยที่มีลักษณะสวยงาม กลีบดอกมีสีขาวละมุนซึ่งกระจายรายล้อมเกสรสีเหลือง หากมองอย่างผิวเผินผู้คนอาจเข้าใจผิดว่าเป็นดอกเดซี่หรือดอกเบญจมาศ แต่ดอกไพรีทรัมนั้นมีความโดดเด่นและความพิเศษที่เหนือกว่า เนื่องจากเป็นดอกไม้ที่สามารถนำมาสกัดเป็นสารกำจัดแมลงได้ อีกทั้งยังได้รับการรับรองจากองค์กรอนามัยโลก (WHO) และองค์กรอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ว่าเป็นดอกไม้ที่มีสารสกัดในการฆ่าแมลงที่เป็นมิตรกับมนุษย์และสัตว์เลี้ยงมากที่สุดอีกด้วย
สารสกัดจากดอกไพรีทรัมที่ถูกนำมาใช้ในการกำจัดแมลงนั้นเรียกว่า “สารไพรีทรินส์” (Pyrethrins)เป็นสารที่ได้จากการนำเอาดอกไพรีทรัมสดไปตากแห้งก่อนจะนำไปเข้าโรงสกัด โดยความน่าสนใจของสารไพรีทรินส์คือ เมื่อนำมาใช้ในการกำจัดแมลง สารชนิดนี้จะส่งผลต่อระบบประสาทของแมลงโดยตรง โดยจะออกฤทธิ์เข้าไปทำลายระบบประสาทส่วนกลางของแมลงทันที ทำให้ระบบประสาทของแมลงล้มเหลว หลังจากนั้นแมลงจะสลบอย่างรวดเร็วภายใน 2-3 นาที กระทั่งตายในที่สุด
นอกจากนี้ สารไพรีทรินส์ยังเป็นมิตรต่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมและสัตว์เลือดอุ่น เนื่องจากว่าในตับของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมและสัตว์เลือดอุ่นจะมีแอมไซส์ที่สามารถย่อยสลายสารไพรีทรินส์ได้เอง อีกทั้งสารชนิดนี้ก็ยังสามารย่อยสลายเองได้ตามธรรมชาติ รวมถึงยังสามารถออกฤทธิ์ได้เป็นอย่างดีกับแมลงหลายชนิด ทั้งแมลงชนิดบินและชนิดคลานอีกด้วย
สำหรับในปัจจุบัน ดอกไพรีทรัมถือเป็นพืชที่หลายๆ ประเทศให้ความต้องการและถูกนำมาสกัดเพื่อใช้เป็นส่วนประกอบของผลิต��ัณฑ์กำจัดแมลงจำนวนมาก จึงนับได้ว่าเป็นทางเลือกใหม่ๆ สำหรับผู้ที่มองหาผลิตภัณฑ์สำหรับใช้ป้องกันและกำจัดแมลง โดยเฉพาะกับแมลงที่เป็นพาหะนำโรคไข้เลือดออกอย่างยุงนั่นเอง
